SIRADAN BİR YÖNETİCİ Mİ, ETKİN VE YETKİN BİR LİDER Mİ?

Yönetici sistemi kuran ve yapıyı tüm bileşenleri ile birlikte ahenk içinde yöneten kişidir. Çalıştığı kurumun hedef ve beklentileri doğrultusunda iş akışını düzenleyen, kurumun kaynaklarının rasyonel bir şekilde kullanılmasını organize edip hayalleri hedeflere, hedefleri gerçeğe dönüştüren insandır. Şüphesiz birçok kuramcı ya da akademisyen bir yöneticide bulunması gereken özellikler hakkında farklı görüşler ileri sürmektedir. Ama bir yöneticinin özellikleri sıralanırken belirli niteliklerin öne çıktığı görülmektedir. İletişim becerileri gelişmiş, adil, güvenilir, risk alabilen, problem çözme ve organizasyon becerisi yüksek, karar alma, proje üretme ve zaman yönetimi konusunda becerikli insanların iyi yöneticiler olduğunu söylemek mümkündür. Yöneticilerin iletişim becerileri yüksek olmalıdır. Hangi sektörde olursa olsun bu yetkinliğe sahip olmak bir liderde bulunması gereken en temel özelliktir. Teknik bilgi ve becerisi ne kadar iyi olursa olsun bir yönetici ilişki yönetiminde sorun yaşıyorsa başarılı olması mümkün değildir. Çalışanları sistemin hedef ve beklentileri konusunda güdüleyip harekete geçirebilmek, motivasyonu arttırmak, iyi bir dinleyici olup empati kurabilmek, çatışmaları kavgaya dönüşmeden çözebilmek liderin sahip olduğu iletişim becerileri sayesinde mümkün olabilir. Eleştirel düşünce yapısına sahip öz güveni yüksek yöneticiler, insanlara ve olaylara farklı bakış açılarıyla yaklaşabilir; böylelikle ekibin ve nihayetinde tüm yapının başarıya ulaşması için farklı yöntemler deneyebilir. Çalışanlarıyla bireysel olarak sağlıklı iletişim kurabilen yöneticiler kurum içindeki sosyal dinamikleri ve ilişki ağını kavrayabilir. Böylelikle kurum çalışanlarının istek, beklenti ve şikayetlerini, kurumla ilgili algılarını sağlıklı bir şekilde değerlendirebilir. Yöneticiler tarafından kabul görüp önemsendiğine inanan insanlar da ortak amaç etrafında kenetlenip çalışmak için daha çok gayret ederler. İletişim sadece sözel olarak gerçekleşmez. Duyuru, onay, karar, iş dağıtımı gibi konularda e-posta ve kurum içi dijital iletişim yöntemlerini etkili bir şekilde kullanmak da önemlidir. Yöneticiler adil ve güvenilir olmalıdır. İş dünyasında kullanılan bir deyim vardır; “Çalışanlar işlerinden değil yöneticilerinden ayrılırlar.” Bir kurumda huzurlu bir çalışma ortamının oluşması için adalet ve güven duygusunun tesis edilmiş olması gerekir. Yönetici iş dağıtımında Faaliyet alanları, çalışanları, işverenleri, tedarikçileri ve tüm paydaşları ile birlikte oldukça hareketli bir yapı olan iş dünyasında yöneticilerin rolü kuşkusuz büyük önem arz etmektedir. Çalıştığı kurum içindeki görev ve sorumlulukları; yetki, bilgi ve becerileri nedeniyle yöneticilerin iş dünyasının dinamoları olduğu rahatlıkla söylenebilir. Bu söylemi netleştirebilmek için yönetici nedir, ne iş yapar, bir yöneticide bulunması gereken özellikler nelerdir gibi sorular yanıtlamak gerekir. NİSAN 2023 29 adil davranmalı, personele yetkin olduğu alanda görevlendirme yapmalı; bunu yaparken de aynı işi yapan çalışanlar arasındaki dengeyi gözetmelidir. Hiçbir çalışan başkalarının kayırıldığını düşünmemelidir. İşe alımlarda ve görev dağılımında liyakat temek şart olmalıdır. Ayrıca çalışanların mahremiyetlerine ve kişisel alanlarına saygı gösterilmelidir. Yöneticinin sözleri davranışlarıyla tutarlı olmalı, örnek davranışlar sergilemelidir. Aslında bu örnek davranışlar tüm çalışanlardan beklentiyi ortaya koyan alt mesajlardır. Personele geri bildirim yaparken de dürüst davranmalı, eleştirmekten ya da tebrik etmekten kaçınmamalıdır. Bu netlik ve şeffaflık çalışanların aidiyet duygusunu güçlendirecek, kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesi konusunda motivasyonu yükseltecektir. Personele geri bildirim yaparken de dürüst davranmalı, eleştirmekten ya da tebrik etmekten kaçınmamalıdır. Yöneticilerin organizasyon becerisi yüksek olmalıdır. Hangi sektörde faaliyet gösterirse göstersin bir kurumun/sistemin işleyişini sağlamak için planlama ve organizasyonun sağlam olması gerekir. Şirket ya da kurumların kuruluş amacı bellidir. Bu amaç doğrultusunda hedefler oluşturulur, kısa ve uzun vadeli planlar ortaya konur, ekipler oluşturulur, iş dağılımı yapılır ve sistem çalışmaya başlar. Yöneticiler sahip olduğu birikim ve yetkinliğe dayanarak bu organizasyonu yönetirler. Ekipleri oluştururken çalışanların birikim ve donanımlarını dikkate alırlar. Uygun işe uygun insan, temel prensip olmalıdır. Görevlendirmeler açık ve net olmalı, personelde yapacağı işin çerçevesi ile ilgili kafa karışıklığı olmamalıdır. Kurumun faaliyet alanının gerektirdiği her türlü teknik donanım sağlanmalı, belli planlar dahilinde üretim ya da hizmet süreci başlamalıdır. Önemli olan sistemin çarklarının düzen içinde işlemesidir, sürekli müdahaleler bu düzeni bozar. Üretim sürecinde yöneticiler müdahaleci değil rehber olmalıdırlar. Çalışanların inisiyatif kullanmalarına, kendi kararlarını alabilmelerine imkan sağlamalıdırlar. Yönetici, personelin kendi başına çözemediği kriz ya da karar aşamalarında sürece dahil olmalı; sahip olduğu liderlik özellikleriyle sorunun çözümünü sağlamalı ve çarkları yerine oturtmalıdır. Düzenleyici ve denetleyicini rolünü çalışanlar üzerinde rahatız edici bir baskı aracı olarak kullanmamalıdır. Özgür çalışma ortamı, yeni fikirlerin ortaya çıkmasına olanak verir; çalışanların daha yaratıcı olmasını, sorunlara farklı çözüm yolları üretilmesini sağlar. Bu durum bir kurumun benzer faaliyetleri yapan kurumlar arasından sıyrılıp bir adım öne geçmesine yardımcı olur. Yöneticiler karar alma süreçlerinde, proje ve zaman yönetimi konusunda yetkin olmalıdırlar. Yönetici, doğru riskleri alabilen kişidir. Normal insanların almaya cesaret edemeyeceği kritik kararları alırken olumlu veya olumsuz sonuçları öngörebilir, buna göre çözümler üretebilir. Öngörülemeyen olumsuzluklarla da başa çıkabilecek yetkinliğe sahiptir. Karar alma süreçlerinde kurumun kaynaklarını en verimli şekilde kullanmak için planlamalar yapar. Kaynakları ve zamanı boşa harcayacak gereksiz risklerden de kaçınır. Yönetici bütüncül bir yaklaşım içinde tek tek ekiplerin yaptığı çalışmaların sistemin genel işleyişine ve ortaya çıkan ürünlere sunacağı katkıyı hesaplayan kişidir. Proje üretimi, planlanması, bütçe oluşturulması, risklerin belirlenmesi, projenin süresi gibi konuları hayata geçirebilecek yetkinliğe sahip olmalıdır. Proje ekiplerinin çalışmalarını yakından takip edebilmeli, ekipler arasındaki koordinasyonu düzenleyebilmeli, gerekirse süreç içerisinde yeni düzenlemeler yapılmasına olanak sağlamalı, proje bitiminde geri bildirimleri sağlıklı ve objektif bir şekilde değerlendirerek hedeflere ne ölçüde ulaşılabildiğini tespit etmelidir. Çalıştığı sektörün dinamiklerine de hakim olmalıdır. Lider; sorunlara çözüm üreten, kriz anlarında yapacağı müdahalelerle işleri yoluna koyması beklenen, bilgi birikimiyle kurumun paydaşlarına yol göstermesi istenen, sorulara cevap vermesi gereken kişidir. Bunu da ancak çalıştığı sektöre tam manasıyla hakim olan bir yönetici yapabilir. Bu sebeple yöneticiler faaliyet alanları ile ilgili ulusal ve uluslararası yayınları, gelişmeleri, haberleri yakından takip etmeli, takip edebilmeli ekipler arasındaki koordinasyonu düzenleyebilmeli,
gerekirse süreç içerisinde yenidüzenlemeler yapılmasına
olanak sağlamalı, proje bitiminde geri bildirimleri sağlıklı ve objektif bir şekilde değerlendirerek hedeflere ne ölçüde ulaşılabildiğini tespit etmelidir.
Çalıştığı sektörün dinamiklerine de hakim olmalıdır.
Lider; sorunlara çözüm üreten, kriz anlarında yapacağı müdahalelerle işleri yoluna koyması beklenen, bilgi birikimiyle kurumun paydaşlarına yol göstermesi istenen,sorulara cevap vermesi gereken kişidir. Bunu da ancak çalıştığı sektöre tam manasıyla hakim olan bir yönetici
yapabilir. Bu sebeple yöneticiler faaliyet alanları ile ilgili ulusal ve uluslararası yayınları, gelişmeleri, haberleri
yakından takip etmeli, kendilerini sürekli yenileyerek geliştirebilmelidirler.