Hormon tedavisi: Sizin için doğru bir seçenek mi?

Hormon tedavisi bir zamanlar menopoz semptomlarını tedavi etmek ve uzun vadeli sağlığı korumak için rutin olarak kullanılıyordu. Daha sonra büyük klinik deneyler sağlık risklerini gösterdi.

Hormon replasman tedavisi, kadınlık hormonları içeren ilaçlardır. Menopoz sırasında vücudunuzun üretmeyi bıraktığı östrojenin yerini alması için kullanılır. Hormon tedavisi çoğunlukla sıcak basması ve vajinal rahatsızlık gibi yaygın menopoz semptomlarını tedavi etmek için tercih edilir.

Hormon tedavisinin menopoz sonrası kadınlarda kemik kaybını önlediği ve kırığı azalttığı da kanıtlanmıştır.

Bununla birlikte, hormon tedavisinin kullanımıyla ilişkili riskler vardır. Bu riskler hormon tedavisinin türüne, dozuna, ilacın ne kadar süreyle alındığına ve bireysel sağlık risklerinize bağlıdır. En iyi sonuçlar için, hormon tedavisi kişiye göre uyarlanmalı ve faydaların risklerden daha ağır bastığından emin olmak için sık sık yeniden değerlendirilmelidir.

Hormon tedavisi türleri nelerdir?

Hormon replasman tedavisi öncelikle menopozdan sonra vücudunuzun üretmediği östrojeni yerine koymaya odaklanır. İki ana östrojen tedavisi türü vardır:

• Sistemik hormon tedavisi. Hap, deri bandı, halka, jel, krem veya sprey formunda olan sistemik östrojen, tipik olarak vücutta emilen daha yüksek dozda östrojen içerir. Menopozun yaygın semptomlarından herhangi birini tedavi etmek için kullanılabilir.
• Düşük doz vajinal ürünler. Krem, tablet veya halka formunda olan düşük dozlu vajinal östrojen preparatları, vücut tarafından emilen östrojen miktarını en aza indirir. Bu nedenle, düşük doz vajinal preparatlar genellikle sadece menopozun vajinal ve üriner semptomlarını tedavi etmek için kullanılır.    Rahminiz alınmadıysa, doktorunuz genellikle progesteron veya progestin (progesteron benzeri ilaç) ile birlikte östrojen reçete edecektir. Bunun nedeni, progesteron ile dengelenmediğinde tek başına östrojenin rahim duvarını kalınlaştırarak endometriyal kanser riskini artırabilmesidir. Rahminizi aldırdıysanız (histerektomi), progestin almanıza gerek olmayabilir.

Hormon tedavisinin riskleri nelerdir?

Bugüne kadar yapılan klinik çalışmalarda, östrojen-progestin hapından oluşan hormon replasman tedavisi, bazı ciddi hastalıkların riskini artırmıştır:

• Kalp hastalığı
• İnme
• Kan pıhtıları
• Meme kanseri

Daha sonraki çalışmalar, bu risklerin bazı faktörlere  bağlı olarak değiştiğini göstermiştir:

• Yaş. Hormon tedavisine 60 yaşında veya daha büyük yaşta ya da menopoz başlangıcından itibaren 10 yıldan daha uzun bir süre sonra başlayan kadınlar yukarıdaki durumlar açısından daha fazla risk altındadır. Ancak hormon tedavisine 60 yaşından önce veya menopozdan sonraki 10 yıl içinde başlanırsa, faydalar risklerden daha ağır basıyor gibi görünmektedir.
• Hormon tedavisinin türü. Hormon tedavisinin riskleri, östrojenin tek başına mı yoksa progestinle birlikte mi verildiğine ve östrojenin dozuna ve türüne bağlı olarak değişir.
• Sağlık geçmişi. Aile geçmişiniz ve kişisel tıbbi geçmişiniz ve kanser, kalp hastalığı, felç, kan pıhtılaşması, karaciğer hastalığı ve osteoporoz riskiniz, hormon replasman tedavisinin sizin için uygun olup olmadığını belirlemede önemli faktörlerdir.
• Hormon tedavisinin sizin için bir seçenek olup olmadığına karar verirken tüm bu riskler siz ve doktorunuz tarafından dikkate alınmalıdır.

Hormon tedavisinden kimler yararlanabilir?

Genel sağlık durumunuz iyiyse ve aşağıda bahsedeceğim durumları yaşıyorsanız, sizin için hormon tedavisinin faydaları risklerine ağır basabilir.

• Orta ila şiddetli sıcak basmaları yaşıyorsanız. Sistemik östrojen tedavisi, sorun yaratan menopozal sıcak basmaları ve gece terlemelerinin giderilmesinde en etkili tedavi olmaya devam etmektedir.
• Menopozun diğer semptomlarına sahipseniz. Östrojen, menopozun kuruluk, kaşıntı, yanma ve cinsel ilişkide rahatsızlık gibi vajinal semptomlarını hafifletebilir.
• Kemik kaybını veya kırıkları önleme ihtiyacı. Sistemik östrojen, osteoporoz adı verilen kemik erimesi hastalığına karşı korunmaya yardımcı olur. Bununla birlikte, doktorlar osteoporozu tedavi etmek için genellikle bifosfonat adı verilen ilaçları önermektedir. Ancak diğer tedavileri tolere edemiyorsanız veya bunlardan fayda görmüyorsanız östrojen tedavisi yardımcı olabilir.
• Erken menopoz yaşıyorsanız veya östrojen eksikliğiniz varsa. Yumurtalıklarınız 45 yaşından önce ameliyatla alındıysa, 45 yaşından önce adet görmeyi bıraktıysanız (erken menopoz) veya 40 yaşından önce yumurtalıklarınızın normal işlevini kaybettiyseniz (primer yumurtalık yetmezliği), vücudunuz tipik menopoz yaşayan kadınların vücutlarından daha az östrojene maruz kalmıştır. Östrojen tedavisi osteoporoz, kalp hastalığı, felç, bunama ve ruh hali değişiklikleri gibi belirli sağlık sorunları riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.

Hormon tedavisi alıyorsanız riski nasıl azaltabilirsiniz?

Doktorunuzla birlikte :

• Sizin için en iyi ürünü ve ilaç uygulama  yöntemini bulun. Östrojeni hap, yama, jel, vajinal krem veya vajinanıza yerleştirdiğiniz yavaş salınımlı fitil şeklinde alabilirsiniz. Menopozla ilgili yalnızca vajinal semptomlar yaşıyorsanız, düşük doz vajinal krem, tablet şeklindeki östrojen genellikle ağızdan alınan haptan daha iyi bir seçimdir.
• Aldığınız ilaç miktarını en aza indirin. Belirtilerinizi tedavi etmek için gereken en kısa süre boyunca en düşük etkili dozu kullanın. Eğer 45 yaşından gençseniz, östrojen eksikliğinin uzun vadeli sağlık etkilerine karşı korunmak için östrojene ihtiyacınız vardır. Yaşam kalitenizi önemli ölçüde bozan kalıcı menopoz semptomlarınız varsa, doktorunuz daha uzun süreli tedavi önerebilir.
• Düzenli takip. Hormon tedavisinin faydalarının risklerinden daha ağır basmaya devam ettiğinden emin olmak ve mamogram ve pelvik muayene gibi taramalar için doktorunuzu düzenli olarak görün.
• Sağlıklı yaşam tarzı.Günlük rutininize fiziksel aktivite ve egzersizi dahil edin, sağlıklı beslenin, sağlıklı kilonuzu koruyun, sigara içmeyin, alkolü sınırlandırın, stresi yönetin ve yüksek kolesterol veya yüksek tansiyon gibi kronik sağlık sorunlarınızı yönetin.
  • Histerektomi geçirmediyseniz ve sistemik östrojen tedavisi kullanıyorsanız, progesterona da ihtiyacınız olacaktır.

Hormon tedavisi alamıyorsanız neler yapabilirsiniz?

Menopozal sıcak basmalarını, serin kalarak, kafeinli içecekleri ve alkolü sınırlayarak, nefes egzersizleri veya meditasyon, masaj gibi diğer rahatlama tekniklerini uygulayarak sağlıklı yaşam tarzı yaklaşımlarıyla yönetebilirsiniz.

Sıcak basmalarını hafifletmeye yardımcı olabilecek birkaç hormonsuz reçeteli ilaç da var. Kuruluk veya ağrılı cinsel ilişki gibi vajinal şikayetler için, vajinal nemlendirici veya kayganlaştırıcı rahatlama sağlayabilir. Ayrıca doktorunuzdan, ağrılı cinsel ilişki ataklarına yardımcı olabilecek reçeteli ilaçlar hakkında bilgi alabilirsiniz.

Sonuç olarak: Hormon tedavisi tamamen iyi ya da tamamen kötü değil

Hormon tedavisinin sizin için iyi bir tedavi seçeneği olup olmadığına karar vermek için, belirtileriniz ve sağlık riskleriniz hakkında doktorunuzla konuşun. Menopoz yıllarınız boyunca iletişimde kalmaya devam edin.

Hormon tedavisi ve diğer menopoz tedavileri hakkında daha fazla araştırma yapıldıkça öneriler değişebilir. Rahatsız edici menopoz semptomlarınız devam ederse, tedavi seçeneklerini doktorunuzla düzenli olarak gözden geçirin